Osiemnastowieczny dworek w Żarnowcu, gdzie obecnie mieści się siedziba Muzeum Marii Konopnickiej, poetka otrzymała w 1903 r. jako dar narodu polskiego z okazji dwudziestopięciolecia pracy pisarskiej. Wcześniej precedensem był dworek w Oblęgorku, który w 1900 r. dostał od narodu Henryk Sienkiewicz na trzydziestolecie pracy twórczej. Razem z dworkiem poetce przekazany został park, liczący 3,5 ha.
Dworek wzniesiono pod koniec XVIII w., w miejscu nieistniejącej już wówczas dworskiej budowli. W 1811 r. zakupił go Jan Rogoyski. Kolejno posiadłość przeszła jako spadek na własność jego wnuczki Lubiny. Wkrótce, poprzez koligacje rodzinne, Żarnowiec objęli Biechońscy i przystąpili do generalnego remontu obiektu. Później to Jadwiga Biechońska przekaże Konopnickiej dworek wraz z przylegającym parkiem.
Obiekt ma cechy typowe dla architektury siedzib drobnej szlachty z XVIII – XIX w. Ulokowany jest pośrodku parku, przez który prowadzi do niego aleja porośnięta lipami i grabami. Wybudowany został na rzucie wydłużonego prostokąta, z dwoma prostokątnymi gankami – jeden znajduje się od frontu budynku, drugi z tyłu. Około 1880 r. dobudowano murowaną piętrową przybudówkę, gdzie mieściły się pokoje gościnne. W związku z tym wyróżnić można dwa odmienne style powstałe w różnych okresach: parterową bryłę XVIII-wiecznego dworu, pokrytą dwuspadowym dachem, ze wspomnianymi dwoma gankami, oraz piętrową bryłę XIX-wiecznej dobudówki wymurowanej z cegły. Parterowy budynek wzniesiono z drewna modrzewiowego i jodłowego, na kamiennych fundamentach. W trakcie późniejszego remontu budulec ścian wymieniono na cegłę. Dachy nad obiema częściami pokryte są gontem. Ozdobę starszej części dworu stanowią drewniane ganki i weranda oraz masywne kominy. Nowszą część zdobi gzyms między kondygnacjami, nadokienniki w formie przełamanych pasów gzymsu i smukłe, półkoliście zakończone okna. W obiekcie znajduje się bliska autentycznej ekspozycja wnętrz dworskich, z zachowanym wystrojem i wyposażeniem z czasu, gdy mieszkała tam słynna poetka.
Do muzeum przynależy również tzw. budynek „Lamusa”. Wybudowany został w latach 1985-1991 na fundamentach dawnego spichlerza dworskiego. Później zaadaptowano go na potrzeby muzealne. Aktualnie w budynku mieszczą się ekspozycje, działy merytoryczne, biblioteka i administracja.
Integralną częścią muzeum jest park, który powstał na początku XIX w. początkowo o charakterze dworskim, obecnie krajobrazowym. Charakteryzuje się licznymi walorami przyrodniczymi i krajobrazowymi – to przede wszystkim piękne położenie, bogata roślinność, w tym wartościowe okazy starych drzew. Najstarsze z nich mają ponad 200 lat i są to wyłącznie gatunki rodzime, takie jak dęby, lipy, graby, topole białe i kasztanowce. Co roku park odwiedza ok. 30 tys. turystów.
Po wojennej tułaczce powróciła do dworku Zofia Mickiewiczowa, a w 1956 r. ofiarowała go wraz z parkiem narodowi polskiemu. Rok później decyzją ministra kultury i sztuki powołano do życia muzeum biograficzne Marii Konopnickiej, które otwarło swe podwoje dla zwiedzających w 1960 r.
