Nowy Urbanizm jako nurt urbanistyki stał się rozwiązaniem negatywnych efektów planu modernistów. Powrót do tradycyjnego wyobrażenia miasta i jego ulepszenie poprawiło jakość życia mieszkańców. Funkcjonalność oraz łatwość odnalezienia się w nowej przestrzeni pozwoliły wieść spokojne i komfortowe życie w mieście.
Niekorzystne zmiany w miastach
Na skutek odrzucenia przez modernistów historyzmu w architekturze i urbanistyce w latach 50. XX wieku wiele centrów miast zachodnich poddano przebudowie. Do symboli tych czasów zaliczamy m.in. wielopasmowe arterie przecinające zabytkowe dzielnice, przejścia podziemne i bezkolizyjne skrzyżowania. Projektując przestrzeń miejską kierowano się zasadą oddzielenia funkcji. W miastach wydzielono konkretne strefy np. typowo mieszkalne, usługowe i przemysłowe.
Mieszkańcy nie czuli się dobrze w takiej przestrzeni, dlatego przeprowadzali się na przedmieścia. Zjawiska tzw. urban sprawl i urban exodus wynikają właśnie z braku przystosowania miast do ludzkich potrzeb oraz są przyczyną problemów przestrzennych, społecznych, zdrowotnych i środowiskowych. W niskiej jakości przestrzeni zostały osoby, które nie stać było na przeprowadzkę. Podział dzielnic na „lepsze” i „gorsze”, postępująca segregacja społeczna, chaos przestrzenny i brak inwestowania w dzielnice centralne były dowodem na to, że wizja modernistów nie sprawdziła się.
Kreowanie nowego planu idealnego miasta
Nowy urbanizm ma swój początek w latach 70. XX wieku. Reprezentowany był m.in. przez luksemburskiego teoretyka urbanistyki i architekta – Leona Kriera. Jego główny postulat to powrót do klasycznej konstrukcji europejskich miast. W oparciu o to powstała koncepcja Nowego Urbanizmu. Nowoczesny ideał jest nazywany także „miastem kompaktowym”.
Charakterystyka Nowego Urbanizmu
Nowy Urbanizm to odświeżenie dawnego rozumienia miejskości. To wizja przestrzeni służącej zaspokajaniu potrzeb ekonomicznych i społecznych. Zakłada powrót do miast z centralnym placem i zabudową projektowaną kwartałowo. Zwiększa atrakcyjność miast, ich wielofunkcyjność, wprowadza strefy mniejszego ruchu i strefy dla pieszych, modernizację oraz budowę komunikacji publicznej. W miastach tworzone są budynki mieszkalne, lokale usługowe, biura, parki i skwerki. W dzielnicach znajduje się wszystko, czego potrzebują mieszkańcy: praca, urzędy, sklepy, przestrzenie rekreacyjne. Dzięki tym rozwiązaniom życie mieszkańców jest łatwiejsze, komfortowe, estetyczne i bezpieczne.
Nowy Urbanizm zdominował miasta z hasłem: „Miasta są dla ludzi, nie dla samochodów”. Stworzył rozbudowaną i sprawną sieć komunikacji miejskiej, rowerowej i dla pieszych, co pozwala zmniejszyć udział komunikacji samochodowej w mieście, ograniczyć zanieczyszczenie powietrza, a nawet zapobiec licznym wypadkom drogowym. Zachowuje dbałość o tereny zielone, roślinność w mieście i uporządkowany krajobraz. Rozwinięta infrastruktura i wielofunkcyjne okolice sprawiają, że duże miasta tętnią życiem o każdej porze. Ludzie chętnie je zamieszkują i integrują się ze sobą.
Rewitalizacja obiektów poprzemysłowych
Nowy Urbanizm łączy ze sobą restrukturyzację obiektów poprzemysłowych znajdujących się w centrach miast. Budynki industrialne widzimy w wielu polskich miastach np. w Warszawie, Łodzi, Poznaniu, Wrocławiu. Przekształcane są w budynki użyteczności publicznej, w tym mieszkaniowe lub biurowo-usługowe i rekreacyjne. Przykładem jest Manufaktura w Łodzi, kompleks handlowo-rozrywkowy. Zlokalizowany jest na dawnych terenach przemysłowych, w centrum miasta. Projekt stworzony został zgodnie z postulatami Nowej Urbanistyki, które uwzględniają lokalną historię i zachowują oryginalny charakter istniejącej architektury. Niegdyś zamknięty teren fabryczny stał się ogólnodostępną, przyjemną dla mieszkańców i przyjezdnych przestrzenią miejską.
